İstanbul Teknik Üniversitesi Kutup Araştırmaları Uygulama ve Araştırma Merkezi (PolReC) tarafından bilimsel araştırmalar yapmak üzere 28 Aralık 2016’da Antarktika’ya gönderilen grupta bulunan Prof. Dr. Gökhan Halıcı, burada kıtada araştırma üslerindeki çalışmalara dahil oldu.
Ukrayna, Çekya ve Türk üslerinde kaldığı süreçte 200 farklı çeşide ilişkin 800 örnekle Türkiye’ye dönen Halıcı, likenlerle ilgili çalışmalarına Türkiye’de devam etti.
Kutuplardaki ısı değişimi, likenleri de etkiliyor
Son 50 yılda kutuplarda inanılmaz bir hava sıcaklığı artışı yaşandığına değinen Halıcı, bu artışın yaklaşık 3 santigrat derece olduğunu belirtti.
Sıcaklık artışını birinci olarak organizmalar üzerinde incelenebileceğini anlatan Halıcı, likenlere yönelik çalışmaların ehemmiyetini vurguladı.
500 liken üzerinde çalışma var
10 yeni liken tipi keşfedildi
Üç kez Antarktika’ya gittiğini anlatan Halıcı, şunları söyledi:
“Oradan örnekler topladık. O örnekleri DNA barkodlaması ile çeşit düzeyinde teşhis ediyoruz. Kıtada 100 yıldır likenlerle ilgili çalışmalar yapılıyor. 500 civarında çeşit daha evvel rapor edilmişti. Son altı yılda yaptığımız çalışmalarla bilim dünyası için yeni, yani daha evvel dünyanın hiçbir yerinden tanımlanmayan 10 yeni tipi orada tanımladık ve isimlendirdik. Ayrıyeten 25-30 civarında öbür kıtalardan bilinen lakin Antarktika’da varlığı bilinmeyen cinsleri tespit ettik.”
Antarktika, insan tesirinin dünyada en az olduğu yer
Antarktika’yı doğal bir laboratuvara benzeten Halıcı, bölgeyi insan tesirinin dünyada en az olduğu yer olarak tanımladı.
Halıcı, son çalışmalarıyla ilgili, “Son seferde iki tıp tanımladık. Birisini ‘Rhizocaron ozsoyae’ olarak isimlendirdik. TÜBİTAK MAM Kutup Araştırmaları Enstitüsü Müdürü Prof. Dr. Burcu Özsoy hanımın ismine ithafen. İkincisinde ise Antarktika seferlerinde yaklaşık üç ay boyunca konutumuzdan uzak kalıyoruz. Büyük oğlumun ismine ithafen ‘Candelariella ruzgarii’ olarak isimlendirdik ve bilim dünyasına kazandırdık.” dedi.
Likenlerle ilgili bilimsel çalışmalara devam edeceklerini vurgulayan Halıcı, Antarktika biyoçesitliliğini belirlemenin kıymetli olduğunu kelamlarına ekledi.