Türkiye’de geçen yıl doğan girişimlerin oranı yüzde 16,1’i bulurken, istihdamdaki payları yüzde 5,5’e düştü.
Türkiye İstatistik Kurumu, “Girişimcilik ve İş Demografisi-2022” verilerini yayımladı.
Buna göre, Türkiye’de girişimlerin 2021’deki doğum oranı yüzde 16 ve bu girişimlerin istihdamdaki payı yüzde 5,6 oldu. Bu girişimlerin 2022’de doğum oranı yüzde 16,1’e yükselirken, istihdamdaki payı ise yüzde 5,5’e geriledi.
Girişimlerde en yüksek doğum oranı 2022’de yüzde 35,5 ile toptan ve perakende ticaret, motorlu kara taşıtlarının ve motosikletlerin onarımı sektöründe gerçekleşti. Bu sektörü, yüzde 14,9 ile ulaştırma ve depolama ile yüzde 12,1 ile imalat sektörleri takip etti.
Girişimlerin 2020’deki ölüm oranı yüzde 9,6 oldu
Girişimlerin 2019’daki ölüm oranı yüzde 12,1 iken 2020’de yüzde 9,6’ya düştü. Ölen girişimlerin 2019’da yüzde 4,3 olan istihdamdaki payı, 2020’de 3,6 olarak gerçekleşti.
Girişimlerde en yüksek ölüm oranı 2020’de yüzde 33,9 ile toptan ve perakende ticaret, motorlu kara taşıtlarının ve motosikletlerin onarımı sektöründe tespit edildi. Bu sektörü, yüzde 12,5 ile konaklama ve yiyecek hizmeti faaliyetleri ile yüzde 11,8 ile ulaştırma ve depolama takip etti.
Girişimlerden 2021’de doğanların yüzde 75,3’ü 2022’de de hayatta kaldı. 2020’de bir yıllık hayatta kalma oranı yüzde 84,1, iki yıllık hayatta kalma oranı yüzde 68,2 olarak kayıtlara geçti.
İstihdama göre hızlı büyüyen girişimlerin oranı 2022’de yüzde 13,8 oldu. Aynı yıl ceylan girişimlerin oranı ise yüzde 2,4 olarak hesaplandı. Ciroya göre hızlı büyüyen girişimlerin oranı 2022’de yüzde 20,7, ceylan girişimlerin oranı ise yüzde 2,9 olarak tespit edildi.
İstihdama göre hızlı büyüyen girişimlerin 2022’de yüzde 31,8’i imalat, yüzde 20,3’ü toptan ve perakende ticaret, motorlu kara taşıtlarının ve motosikletlerin onarımı ve yüzde 14’ü ise inşaat sektöründe faaliyet gösterdi.
Ciroya göre hızlı büyüyen girişimlerin 2022’de yüzde 32,3’i imalat, yüzde 27,6’sı toptan ve perakende ticaret, motorlu kara taşıtlarının ve motosikletlerin onarımı ve yüzde 8’i ise inşaat sektöründe yer aldı.
İstihdama göre ceylan girişimlerin 2022’de yüzde 27,5’i imalat, yüzde 14,4’ü inşaat ve yüzde 13’ü ise toptan ve perakende ticaret, motorlu kara taşıtlarının ve motosikletlerin onarımı sektöründe öne çıktı.
Ciroya göre ceylan girişimlerin 2022’de yüzde 26,9’u imalat, yüzde 15,7’si toptan ve perakende ticaret, motorlu kara taşıtlarının ve motosikletlerin onarımı, yüzde 11,1’i inşaat sektöründe faaliyet gösterdi.
İmalat sanayisinde 2022’de doğan girişimlerin yüzde 59,7’si düşük teknoloji ürünleri üretti. Bu sektörde 2022’de doğan girişimlerin yüzde 27,5’i orta düşük, yüzde 11,8’i orta yüksek, yüzde 0,9’u ise yüksek teknoloji düzeyine sahip ürünleri üreten girişimler oldu.
2016 ve sonrasında kurulan girişimlerin durumu
Kuruluş yılı 2016 ve sonrası olan girişimlerin 2022 yılındaki ciro payı yüzde 22,2 olarak kayıtlara geçti. En yüksek ikinci ciro payına ise yüzde 16,1 ile 2011-2015 yıllarında kurulan girişimler sahip oldu.
Kuruluş yılı 2016 ve sonrası olan girişimlerin 2021 yılındaki istihdam payı yüzde 31,5 olarak hesaplandı. Girişimlerden 2011-2015 döneminde kurulanlar ise yüzde 16,5’lik istihdam payıyla kayıtlardaki yerini aldı.
Girişimlerden kuruluş yılı 2016 ve sonrası olanların 2022’deki ihracat payı yüzde 16,8 oldu. 1990 ve öncesindeki yıllarda kurulanların ise yüzde 17,8’lik ihracat payı ile en yüksek orana sahip olduğu görüldü.
Kuruluş yılı 2016 ve sonrası olan girişimlerin 2022’deki ithalat payı yüzde 11 olarak kayıtlara geçti. Girişimlerden 1990 ve öncesinde kurulanlar ise yüzde 34,7’lik ithalat payı ile bu alanda en yüksek oranı elde etti.